10 نکته مهم برای حفظ قرآن به روش اصولی
همه‌ی ما می‌دانیم که حفظ قرآن از ثواب بالایی برخوردار است و قطعا به عنوان یک مسلمان دوست داریم این آیات الهی را که سخنان خداوند عظیم با همه‌ی ما آدمیان و معجزه‌ی قرن است را در ذهن خود محفوظ بداریم. اما ممکن است به دلایلی تا به حال این هدف الهی را شروع نکرده باشیم یا از میانه‌ی راه دلسرد شده باشیم. در این مطلب از مجله‌ی پارس تاپ 10، قصد داریم 10 نکته مهم برای حفظ قرآن به روش صحیح را با شما به اشتراک بگذاریم. با ما همراه باشید.
1– استفاده از یک قرآن مناسب
بهتر است همواره از یک کتاب قرآن برای حفظ استفاده شود. این قرآن خود باید دارای ویژگی‌هایی باشد:
- ساده، دارای خطی زیبا، کاملا خوانا و همراه با اعراب گذاری دقیق باشد.
- اگر با ترجمه قرآن آشنا نیستید؛ قرآنی را انتخاب کنید که دارای ترجمه زیرنویس و سلیس و روان باشد.
- زمینه‌ی صفحات قرآن کاملا سفید نباشد زیرا باعث خستگی چشم می‌شود.
- از قرآن‌های رنگی رنگی و فانتزی نیز بهتر است استفاده نشود. زیرا موجب حواس‌پرتی می‌شود.
- قرآن خیلی سنگین و بزرگ یا خیلی کوچک نباشد و قطع متوسط و امکان جابه‌جایی داشته باشد.
2- استفاده از صوت مناسب
گوش سپردن به تلاوت قاری قرآن می‌تواند به شما در حفظ آیات الهی کمک بسیاری نماید. البته برای حفظ شما باید قاریانی را انتخاب نمایید که به شیوه‌ی ترتیل و روان آیات را تلاوت می‌کنند. یکی از بهترین قاریان که معمولا حفاظ عزیز از صوت‌های ایشان استفاده‌میکنند جناب آقای پرهیزگار هستند.
شما می‌توانید صوت ترتیل ایشان را به راحتی از اینترنت دانلود نمایید و با گوشی موبایل خود در زمان حفظ و مرور پخش نمایید.
3– برنامه‌ریزی دقیق و منظم
برای رسیدن به هر هدفی باید نقشه‌ی راه و برنامه ریزی دقیق صورت بگیرد. برای حفظ قرآن نیز باید از برنامه‌ای منظم پیروی کرد. اگر برای حفظ قرآن در کلاس‌های حضوری یا مجازی شرکت نمایید، می‌توانید طبق برنامه کلاسی استاد پیش بروید. اما اگر قصد دارید خودتان به حفظ قرآن بپردازید باید براساس فرصت و توانی که دارید برنامه ریزی نمایید. البته این را هم باید بدانید که شما هر برنامه‌ای را که انتخاب نمایید باید روزانه دقایق یا ساعاتی را به انس با قرآن و مرور محفوضات خویش بپردازید.
برخی از افراد حفظ موضوعی را مناسب خود می‌دانند. معمولا در حفظ ترتیبی نیز با توجه به توان و زمان فرد حفظ دوساله، سه ساله یا چهار و پنج ساله انتخاب می‌شود.
4– مباحثه
همان‌طور که مشخص است مباحثه از بحث میآید. در حوزه‌های علمیه، مباحثه امری ضروری است اما متاسفانه در دانشگاه‌ها و مراکز آکادمیک چندان به آن بها داده نمی‌شود. منظور از مباحثه، تمرین و بحث پیرامون درس مورد نظر با همکلاسی‌تان است. مباحثه باغث تثبیت، جا افتادن درس و رفع اشکال می‌شود.
حافظان قرآن نیز معمولا برای مرور و تثبیت بیشتر و بهتر کلام الهی از مباحثه استفاده می نمایند. اگر شما از کلاس‌های حضوری استفاده می‌کنید می‌توانید به راحتی زمانی قبل یا بعد از کلاس را به مباحثه با دوستان‌تان اختصاص دهید. در کلاس‌های مجازی نیز با هماهنگی همکلاسی‌هایتان می‌توانید این امر را با استفاده از پیام‌رسان‌ها یا تماس صوتی و تصویری به انجام برسانید.
اگر هم در هیچ کلاسی شرکت نمی‌کنید باز هم نگران نباشید، خدا شکر به لطف تکنولوژی و فضای مجازی شما می‌توانید گروه‌های مباحثه‌ی قرآنی زیادی را در پیام‌رسان‌ها بیابید و یا در گروه‌های مذهبی کسانی را که در مسیر حفظ جایگاهی نزدیک به شما دارند را بیابید و مباحثه را با آن‌ها انجام دهید.
5– انتخاب زمان مناسب
شما باید زمانی را برای حفظ انتخاب کنید که پرانرژی باشید. بهتر است از حفظ کردن در زمان‌هایی که استرس دارید یا خسته هستید بپرهیزید. حفظ در زمان خستگی، گرسنگی و تشنگی بازدهی پایینی دارد و ممکن است شما را از مسیر حفظ دلزده کند. همچنین بلافاصله بعد از غذا نیز به علت ایجاد خواب آلودگی چندان برای شروع حفظ جدید مناسب نیست اما می‌توان مرور درس‌های گذشته را در این حال انجام داد.
شب‌ها قبل از خواب نیز زمان مناسبی برای مرور محفوظات گذشته است.
زیرا در طی خواب نیز ذهن ما تا صبح این آیات را با خود مرور خواهد کرد
و این امر به تثبیت آیات الهی در ذهن ما کمک بسیاری می‌نماید.
همچنین شما باید در زمان حفظ کاملا تمرکز داشته باشید و بتوانید عوامل حواس‌پرتی را از خودتان دور نمایید. برای این کار بهتر است حفظ را در اتاقی آرام و ساکت انجام دهید و به دور از تلویزیون و افراد دیگر انجام دهید. همچنین بهتر است گوشی موبایل را نیز بی صدا و از خود دور نمایید تا ارسال پیامک یا اعلان حواس شما را پرت نکند.
6– دعا و توکل بر قدرت لایزال الهی
بهتر است در ابتدای مسیر حفظ از خداوند بخواهیم که ما را در این مسیر یاری دهد تا بتوانیم در این راه ثابت قدم بمانیم. در مسیر حفظ نیز گاهی ممکن است انگیزه‌ی فرد اندکی کاهش یابد و احساس خستگی نماید. در این موارد نیز مجددا باید از خود خداوند طلب کرد تا لیاقت حفظ را از ما نگیرد و ما را در زمره‌ی حافظان وحی قرار دهد.
7– استفاده از غذای ساده و حلال
همان‌طور که می‌دانیم تغذیه می‌تواند نقش مهمی در بهبود حافظه داشته باشد. بهتر است خوراکی‌ها و اعمالی برای بهبود حافظه توصیه شده را جستجو نماییم و در صورت امکان آن‌ها را در سبک زندگی خود بگنجانیم.
مثلا در طب سنتی و اسلامی، بلغم (خلط سرد و تر) باعث ایجاد کندی حافظه شناخته‌می‌شود. بنابراین خوراکی‌های گرم و خشک غالبا افزاینده تمرکز و بهبود دهنده حافظه شناخته می‌شوند. برای مثال کندر، مویز، خرما و گردو. البته افرادی که خود دارای طبع گرم و خشک یا صفراوی هستند باید در خوردن این خوراکی‌ها زیاده روی نکنند.
در علم تغذیه نیز ماهی چرب، سبزیجات، زردچوبه، بلوبری و قهوه افزاینده‌ی تمرکز و حافظه معرفی می‌شوند. برخی دمنوش‌ها مانند چای سبز، چای نعناع، دمنوش گل گاوزبان و اسطوخودوس نیز می‌توانند به شما در این مسیر کمک نمایند.
البته برخی از داروها یا بیماری‌ها نیز ممکن است اختلالاتی را در حافظه ایجاد نمایند که به این مساله نیز باید توجه داشت.
8– استفاده از اپلیکشن‌ها و دفاتر مخصوص حفظ
امروزه برنامه‌های کاربردی مناسبی برای حفظ آسان قرآن کریم طراحی و در دسترس عموم قرار دارد. این برنامه‌ها علاوه بر گنجاندن صوت قاریان متعدد دارای ترجمه های مناسب، تفاسیر معتبر و یادآور مرور نیز هستند. همچنین آزمون‌هایی دارند که می‌توانید از آن ها برای ارزیابی خود استفاده نمایید.
امروزه با تعدد موسسات حفظ قرآن کریم، دفاتر برنامه ریزی (پلنر) های مخصوص حفظ نیز توسط این موسسات به چاپ می‌رسد که هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فرد و مناسبی هستند. این دفاتر مخصوص حفظ می‌تواند در برنامه‌ریزی و ایجاد انگیزه به شما بسیار کمک کننده باشند.
9– داشتن اخلاص در عمل
یعنی باید توجه داشته باشیم که ما حفظ قرآن را تنها برای کسب رضایت خداوند انجام می‌دهیم. البته باتوجه به اینکه این مورد برای کودکان و نوجوان چندان که مورد نظر است نمی‌تواند اتفاق بیافتد باید توجه داشت که ایجاد انگیزه در آنان با اعطاء جوایز و هدایای دلخواهشان مانعی ندارد. اما بهتر است با نزدیک‌تر شدن این عزیزان به سنین بالاتربه تدریج آنان را با هدف حفظ قرآن آشنا کرد.
10– حفظ هر آیه به نیت یک معصوم یا شهید
این عمل گرچه اختیاری است اما به دلیل برکت و کسب توفیق بیش از پیش آن را به شما توصیه می‌نماییم. شما می‌توانید هر آیه را به نیت یک امام، پیامبر، شهید یا حتی درگذشتگان خودتان حفظ کنید و ثوابش را به آنان هدیه نمایید. بدیهی است این کار از اجر شما نمیکاهد بلکه باعث دعای خیر این عزیزان و بزرگان برای موفقیت شما خواهد شد.
در انتها امیدوارم این مطلب برای شما که علاقه‌مند به حفظ قرآن کریم هستید، انگیزه بخش و مفید بوده باشد. برای شما آرزوی موفقیت در این مسیر الهی را داریم.
خوشحال می‌شویم نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.
