آداب مذهبی و اعمال لحظه تحویل سال
لحظه‌ی تحویل سال حس و حال قشنگ و زیبایی دارد. هم شور و شوق شروع یک سال نو و هم شاید نگرانی از نیافتادن اتفاقات بد. یکی از کارهای زیبایی که در لحظه‌ی تحویل سال می‌توان انجام داد عبادت خداوند مهربان و در خواست از او برای نوشتن سرنوشتی سرشاری از حال خوب است.
جالب است که در منابع اسلامی اذکار و اعمالی برای لحظه تحویل سال آورده شده است که شما می‌توانید آنها را انجام دهید. ما در این مقاله از پارس تاپ10، به شرح اعمال لحظه تحویل سال می‌پردازیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه بمانید.
1. غسل عید
از امام صادق (ع) روایت شده که فرمود: در نوروز غسل کن و تمیزترین لباس هاى خود را بپوش و به بهترین عطر خود را خوشبو کن و این روز را روزه بگیر. و به استناد این دستور که از اعمال لحظه تحویل سال است بسیارى از فقها همچون: مرحوم نائینى؛ صاحب جواهر، آیت الله حکیم و امام خمینى (ره) غسل روز عید نوروز را به عنوان یک تکلیف مستحبى و یک دستور اخلاقى و بهداشتى مورد توصیه قرار داده اند. پس چه خوب است قبل از لحظه‌ی سال تحویل غسل عید را انجام دهیم و سال جدید را با پاکی و طهارت آغاز نماییم.
2. بررسی اعمال گذشته
چه خوب است قبل از لحظه‌ی تحویل سال، بررسی کنیم که:
- سال گذشته را چگونه سپری کردیم؟!
- محاسبه‌‌ای انجام دهیم که چه قدر گناه کرده‌‌ایم؟!
- آبروی چند نفر را بردیم؟!
- چقدر کار خیر انجام داده ایم؟
- آیا نماز و روزهای از ما فوت شده است؟!
- به طور کلی رابطه‌ی ما با خداوند بهتر و بیشتر شده است یا از خالق خود دور شده‌ایم؟
تلاش کنیم اگر اوصاف زشتی در ما هست، در سال جدید آنها را بر طرف کنیم و اگر کارهای خیری انجام داده ایم، کوشش کنیم که در آینده نیز بر آنها مداومت داشته باشیم.
3. توجه به قرآن
حضور قرآن به صورت ثابت و گسترده در آداب اجتماعى نوروز به گونه اى که قرآن این کتاب آسمانى مسلمانان، امروز جزو یکى از ارکان سفره عید است و نیز قرائت قرآن، نگاه به آن و بوسیدن آن از جمله اعمال لحظه تحویل سال است.
4. خواندن دعای تحویل سال
معمولا این دعای کوتاه را بیشتر مردم در لحظه‌ی تحویل سال می‌خوانند و از تلویزیون نیز پخش می‌شود.
یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ
ترجمه و معنی فارسی دعای تحویل سال: ای تغییر دهنده دلها و دیده ها * ای مدبر شب و روز * ای گرداننده سال و حالت ها * بگردان حال ما را به نیکوترین حال
5. ذکرهای مستحب در لحظه تحویل سال
در لحظه تحویل سال قرائت بعضی از اذکار بسیار سفارش شده و مستحب می باشند و چنانچه آنها را به جا آورید گناهان 50 ساله تان بخشیده می شود، این ذکرها شامل:
- بسیار بگو:یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ
- قبل از سال تحویل 365 مرتبه «یا مقلب القلوب و الابصار…»
- 120 مرتبه «أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ»
- به تعداد روزهای سال آیه الکرسی را بخوانید و پس از آن این دعا را بخوانید:«اللَّهُمَّ هَذِهِ سَنَهٌ جَدِیدَهٌ وَ أَنْتَ مَلِکٌ قَدِیمٌ أَسْأَلُکَ خَیْرَهَا وَ خَیْرَ مَا فِیهَا وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّهَا وَ شَرِّ مَا فِیهَا وَ أَسْتَکْفِیکَ مَؤُنَتَهَا وَ شُغْلَهَا یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ.» (کتاب زادالمعاد علامه مجلسی)
6. نوشتن هفت سین قرآنی
نوشتن هفت سین قرآنی از جمله اعمال لحظه تحویل سال است که امیرمومنان علی (ع) ما را به آن سفرش کرده اند. حضرت فرمونده‌اند که؛ بر روی ظرف چینی با زعفرانی که با گلاب مخلوط شده این هفت ذکر قرآنی نوشته شود:
- سلام علی آل یاسین
- سلام علی نوح فی العالمین
- سلام علی ابراهیم
- سلام علی موسی و هارون
- سلام قولا من رب رحیم
- سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین
- سلام هی حتی مطلع الفجر
سپس این نوشته ها با آب شسته شود (که بهتر است آب زمزم و یا باران باشد) و آب جمع شده را به افراد خانواده بنوشانید؛ امید است که باعث دفع بلا و کسب سلامتی در طول سال جدید شود.
7. نماز عید نوروز امام صادق (ع)
از طرف معلی بن خنیس درباره نماز عید نوروز نقل شده که امام صادق در مورد عید نوروز فرمودند زمانی که روز نوروز فرا رسید؛ همین که نماز نافله و ظهر و عصر خواندی چهار رکعت نماز به این ترتیب بخوان: در رکعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان در رکعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «کافرون» را قرائت کن در رکعت سوم ده مرتبه سوره مبارکه «توحید» را بخوان و در رکعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر یک از معوذتین «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت کن و سپس سر بر سجده بگذار و سجده شکر به جای آور و این دعا را بخوان خداوند گناهان 50 ساله تو را می آمرزد:
اللَّهُمّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ عَلَی جَمِیعِ أَنْبِیَائِکَ وَ رُسُلِکَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ صَلِّ عَلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ اللَّهُمَّ بَارِکْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَارِکْ لَنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا الَّذِی فَضَّلْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ عَظَّمْتَ خَطَرَهُ اللَّهُمَّ بَارِکْ لِی فِیمَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَیَّ حَتَّی لا أَشْکُرَ أَحَدا غَیْرَکَ وَ وَسِّعْ عَلَیَّ فِی رِزْقِی یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ اللَّهُمَّ مَا غَابَ عَنِّی فَلا یَغِیبَنَّ عَنِّی عَوْنُکَ وَ حِفْظُکَ وَ مَا فَقَدْتُ مِنْ شَیْءٍ فَلا تُفْقِدْنِی عَوْنَکَ عَلَیْهِ حَتَّی لا أَتَکَلَّفَ مَا لا أَحْتَاجُ إِلَیْهِ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ. (بحار الانوار مجلسی روایات معلی بن خنیس)
یکی دیگر از اعمال لحظه تحویل سال که خصوصا در سال‌‌های اخیر
به آن بیشتر پرداخته می‌شود؛ خواندن دعای سلامتی و فرج امام زمان(عج) است.
به امید اینکه ظهور منجی عالم بشریت هر چه زودتر
به وقوع بپیوندد و جهان را از ظلم و ستم رهایی دهند.
8. روزه گرفتن
روزه گرفتن در عید نوروز یکى دیگر از اعمال لحظه تحویل سال و مستحب در این روز است. امام صادق (ع) با عبارت «تکون ذلک الیوم صائما» آن را بیان داشته است. امام خمینى (ره) و سید محمد کاظم یزدى و بسیارى از فقهایى که بر کتاب هاى آنان حاشیه نوشته اند، روزه گرفتن مستحبى نوروز را مورد سفارش و تایید قرار داده اند.
9. زیارت اهل قبور و شهدا
رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین روزهاى سال نو و نیز برگزارى مراسم تحویل سال در کنار قبور شهدا از دیگر آداب دینى نوروز است. تشرف و حضور در اماکن مقدسه و مشاهد مشرفه و برگزارى مراسم تحویل سال نو در آن مکان ها نیز از جمله آداب نوروز مى باشد.
10. صدقه دادن
همه‌ی ما در مورد ثواب صدقه دادن و دور کردن هفتاد بلا قطعا بسیار شنیده‌ایم. چه خوب است که سال جدید را با این مورد از اعمال لحظه تحویل سال خیر آغاز کرده، از بلایا به خداوند بزرگ پناه برده و لبخند و دعای خیر مستمندان و نیازمندان را به دست آوریم.
سخن آخر
در این مطلب 10 مورد از اعمال لحظه تحویل سال را با هم مرور کردیم و شرح دادیم. امیدواریم به لطف خداوند مهربان سالی پر از خیر، نیکی و سلامتی را آغاز نمایید.
