بلک فرایدی؛ آری یا خیر؟
بلک فرایدی، یا همان جمعه سیاه، رویدادی است که هر ساله در آمریکا و بسیاری از کشورهای دیگر برگزار می‌شود و به عنوان آغاز فصل خریدهای کریسمس شناخته می‌شود. این روز بعد از روز شکرگزاری است که عملاً آخرین جمعهٔ ماه نوامبر نیز هست. در این روز، فروشگاه‌ها تخفیف‌های ویژه‌ای روی محصولات خود ارائه می‌دهند و مردم برای خرید محصولات با قیمت‌های پایین‌تر به فروشگاه‌ها هجوم می‌آورند.
جمعهٔ سیاه، یک روز تعطیل نیست، اما اکثر شرکت‌ها این اجازه را به کارکنان خود می‌دهند که این روز را مرخصی گرفته و به خرید سال نو بپردازند. سال‌ها است که این روز، شلوغ‌ترین روز برای فروشنده‌ها است. هر چند آمریکای شمالی محل اصلی رخداد این سنت است، اما همچون بسیاری از سنت‌های دیگر این منطقه، این سنت نیز به کشورهای دیگر سرایت کرده‌است. این روز به قدری اهمیت دارد که فروشگاه‌ها پیش از ساعت ۴ صبح کار خود را آغاز کرده و مردم از همان زمان برای خرید به فروشگاه هجوم می‌آورند و باید تا پیش از آغاز شب خرید کرده باشند.
بلک فرایدی 1403 چه روزی است؟
در تقویم میلادی آخرین جمعه‌ی ماه نوامبر یعنی 29 نوامبر، جمعه سیاه نامیده می‌شود. در ایران و تقویم شمسی این روز مصادف با جمعه 9 آذرماه 1403 می‌باشد.
تاریخچه‌ی بلک فرایدی
ریشه‌های حراج جمعه سیاه به دهه 1950 میلادی برمی‌گردد. در آن زمان، پلیس فیلادلفیا از این عبارت برای توصیف هرج و مرج ایجاد شده در خیابان‌ها پس از روز شکرگزاری استفاده می‌کرد. با گذشت زمان، این عبارت به عنوان روز آغاز فصل خریدهای کریسمس شناخته شد و به تدریج در سراسر آمریکا و سپس در بسیاری از کشورهای دیگر محبوبیت پیدا کرد.
نخستین کاربرد عبارت بلک فرایدی
از اولین کاربردهای ثبت‌شده عبارت بلک فرایدی، می‌توان به مجله (Factory Management and Maintenance) در نوامبر سال ۱۹۵۱ اشاره کرد. در آن دوران کارگران به صورت دسته جمعی با همدیگر توافق می‌کردند، و به بهانه‌های مختلف مرخصی می‌گرفتند. بدین ترتیب، فردای روز عید شکرگزاری (روز جمعه) به کارخانه‌ها نمی‌رفتند، و تعطیلاتی چهار روزه داشتند. (پنجشنبه، جمعه، شنبه و یکشنبه). اما مثل بسیاری از کلمات دیگر زبان انگلیسی، کار برد عبارت بلک‌فرایدی به این صورت جا نیفتاد.
علت نامگذاری روز جمعه سیاه یا بلک فرایدی چیست؟
در گذشته، قانونی نانوشته بین حسابداران رایج بود. در ترازنامه‌های خود، اگر صورت سود و زیان آنان منجر به ضرر می‌شد؛ از جوهر قرمز استفاده می‌کردند. استفاده از جوهر قرمز رنگ، تنها جهت نمایان‌تر شدن ضرر در بیلان بود. اما اگر صورت سود و زیان به سود می‌انجامید، از جوهر مشکی استفاده می‌شد. در اوایل دهه ۶۰ میلادی، حسابداران همیشه فردای روز عید شکرگزاری، حساب‌های خود را مشکی رنگ می‌دیدند. این روز سرآغاز موج سود و خریدهای پیش از عید به حساب می‌آمد. از این رو، بین خود آن را «بلک فرایدی» به معنای جمعه (جوهر) مشکی نامگذاری کردند.
حراج پنج شنبه
رقابت افراطی مغازه داران به حدی رسید که این حراجی، در صبح عید شکرگزاری آغاز شد. به این بهانه که خریداران در ترافیک جمعه سیاه نمانند؛ فروشگاه (kmart)، در سال ۲۰۰۹ حراجی بلک فرایدی را از ساعت ۷ صبح پنجشنبه شروع کرد. پس از آن فروشگاه‌های زیادی از این تغییر ساعت پیروی کرده، و در ساعات ۸ و ۹ صبح پنجشنبه به جنس‌های خود چوب حراج زدند. رسانه‌ها جهت عدم استفاده از عبارت بدشگون «سیاه» برای توجیه این روز آن را «پنجشنبه طوسی» یا «پنجشنبه قهوه‌ای» هم نامیدند. اما شاید در آینده این عبارات هم در زبان انگلیسی رواج پیدا نکنند، و عبارتی جدید به نام بلک ترزدی (پنجشنبه سیاه) وارد فرهنگ واژگان انگلیسی شود.
دوشنبه آنلاین (Cyber Monday)
رفته‌رفته با جا افتادن خریدهای اینترنتی، فروشگاه‌های آنلاین هم در حراج جمعه سیاه حضور یافتند. رقابت در صف‌های طولانی، پدیده‌ای متفاوت در کشورهای دیگر است. همان‌طور که مردم برای فیلم‌های معروف سینمایی، از چندین ساعت قبل با صندلی و تجهیزات کامل گذران وقت حاضر می‌شوند، در مورد بلک فرایدی نیز، این امر بسیار پررنگ‌تر بود.
بسیاری از مردم فرصت ایستادن در صف‌های طولانی را نداشتند، و ترجیح آن‌ها این بود که روز عید شکرگزاری پیش خانواده خود باشند. فروشگاه‌های آنلاین، در دوشنبه بعد از شکرگزاری (پایان تعطیلات چهار روزه عید)، پیشنهادهای آنلاین جذاب خود را ارائه می‌دادند. بدین‌صورت، کسانی که موفق به حضور در بلک فرایدی نشده بودند، یا دیر به پیشنهاد موردنظر خود رسیدند هم، شانسی دوباره پیدا می‌کردند. در موارد بسیاری، رویداد بلک فرایدی آنلاین یک هفته کامل طول می‌کشید و آن را با عبارات (Cyber Monday) و (Cyber Week) توصیف می‌کنند.
چرا بلک فرایدی مهم است؟
- افزایش فروش: برای فروشگاه‌ها، بلک فرایدی فرصتی برای افزایش فروش و جبران ضررهای احتمالی در طول سال است.
- آغاز فصل خریدهای کریسمس: بلک فرایدی به طور سنتی به عنوان آغاز فصل خریدهای کریسمس شناخته می‌شود و بسیاری از مردم خریدهای خود را در این روز انجام می‌دهند.
- فرهنگ مصرف‌گرایی: بلک فرایدی به عنوان نمادی از فرهنگ مصرف‌گرایی و اهمیت خرید در جامعه مدرن شناخته می‌شود.
انتقادات از بلک فرایدی | نکات منفی حراج جمعه سیاه در جهان
- تشدید مصرف‌گرایی: برخی از منتقدان معتقدند که بلک‌فرایدی به تشدید فرهنگ مصرف‌گرایی و ایجاد فشار روانی بر روی مردم برای خرید بیشتر کمک می‌کند.
- تخریب محیط زیست: افزایش خرید در حراج جمعه سیاه به تولید بیشتر زباله و افزایش مصرف انرژی منجر می‌شود که به محیط زیست آسیب می‌رساند.
- خشونت و بی‌نظمی: در برخی موارد، رقابت شدید برای خرید محصولات با تخفیف بالا منجر به خشونت و بی‌نظمی در فروشگاه‌ها می‌شود.
بلک فرایدی در ایران
سال‌هاست که جمعه سیاه به ایران هم رسیده است؛ هر چند به عنوان یک روز رسمی شناخته نمی‌شود، اما بسیاری از برندها این روز را با اعلام تخفیف برپا می‌کنند. به دلیل، تازه بودن این اتفاق در ایران، تاریخ بلک فرایدی در ایران ثابت نشده و بسیاری از برندها، تاریخ خاص خودشان را برای حراج طوفانی اعلام می‌کنند،
در ایران، با وجود اینکه بلک فرایدی به صورت رسمی برگزار نمی‌شود، اما برخی از فروشگاه‌ها و وب‌سایت‌های فروشگاهی در این روز تخفیف‌های ویژه‌ای را ارائه می‌دهند. با این حال، فرهنگ خرید در ایران با فرهنگ خرید در کشورهای غربی متفاوت است و بلک فرایدی در ایران به اندازه کشورهای دیگر محبوب نیست.
نکاتی برای خرید در بلک فرایدی
اگر قصد دارید در حراج جمعه سیاه خرید کنید، به نکات زیر توجه کنید:
- لیستی از محصولات مورد نیاز خود تهیه کنید: با داشتن لیست، از خریدهای بی‌رویه جلوگیری می‌کنید.
- قیمت محصولات را مقایسه کنید: قبل از حراج جمعه سیاه، قیمت محصولات را مقایسه کنید تا مطمئن شوید که تخفیف‌ها واقعی هستند.
- به دنبال محصولات با کیفیت باشید: فقط به قیمت پایین توجه نکنید و به کیفیت محصولات نیز دقت کنید.
- از خریدهای آنی پرهیز کنید: عجله نکنید و قبل از خرید، محصولات را به دقت بررسی کنید.
- به امنیت پرداخت‌های آنلاین توجه کنید: اگر به صورت آنلاین خرید می‌کنید، از امنیت پرداخت‌های خود اطمینان حاصل کنید.
- در نهایت، بلک فرایدی فرصتی برای خرید محصولات با قیمت‌های پایین‌تر است، اما باید با آگاهی و برنامه‌ریزی دقیق از آن استفاده کرد.
امیدواریم این مطلب از مجله‌ی پارس تاپ 10، برای شما مفید بوده باشد.
آیا شما حراج جمعه سیاه را روایدی مثبت ارزیابی می‌کنید؟!
آیا برای خرید در بلک فرایدی برنامه‌ای دارید؟!
