نوشابه‌های گازدار یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در سراسر جهان هستند. این نوشیدنی‌ها با طعم‌های متنوع و گاز کربنیک، همیشه در میهمانی‌ها و تجمعات اجتماعی حضور دارند. اما آیا می‌دانید تاریخچه نوشابه چگونه آغاز شده است؟ در این مقاله از مجله‌ی پارس تاپ10، به بررسی تاریخچه این نوشیدنی‌های محبوب می‌پردازیم.
تاریخچه نوشابه: از قرن ۱۸ تا امروز
قرن ۱۸: نوشیدنی‌های گازدار به شکل امروزی خود در اوایل قرن هجده میلادی تولید شدند. در این زمان، دانشمندان متوجه شدند که می‌توان با حل کردن گاز کربنیک در آب، یک نوشیدنی گازدار تولید کرد. این فرایند، به نام “آب گازدار” یا “آب معدنی” شناخته می‌شد و برای نخستین بار توسط شیمیدان سوئدی، کارل وسلین، در سال ۱۷۷۲ انجام شد.
سال ۱۷۹۸: نوشیدنی گازدار به‌طور رسمی به بازار آمد و در زمان خود محبوبیت زیادی پیدا کرد. این نوشیدنی به‌عنوان یک درمان برای بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفت، به ویژه برای مشکلات گوارشی.
ظهور نوشابه‌های طعم‌دار
قرن ۱۹: در این قرن، تولیدکنندگان نوشیدنی گازدار شروع به اضافه کردن طعم‌دهنده‌هایی مانند شکر و عصاره‌های طبیعی به آب معدنی کردند.
۱۸۳۵: نوشابه‌ای به نام “بوفین”، که از عصاره چای و کافئین ساخته می‌شد، معرفی شد. این نوشابه به‌عنوان یک نوشیدنی انرژی‌زا محبوب شد.
۱۸۶۶: یک سرباز کنفدراسیون به نام جان استیت پمبرتون در دهه ۱۸۶۰ به دنبال درمانی برای اعتیاد خود به مورفین بود. او به طور اتفاقی یک عصاره اعتیاد آور را با آب گازدار مخلوط و کوکاکولا را اختراع کرد. جالب است بدانید در اولین تبلیغ کوکاکولا، این محصول به عنوان جایگزینی برای مورفین به بازار عرضه شد.
او در ۱۹ سالگی و در سال ۱۸۵۰، مدرک پزشکی خود را گرفت. علاقه اصلی او شیمی بود. چند سالی نیز به جراحی و پزشکی پرداخت، اما بعداً تصمیم گرفت داروخانه خود را افتتاح کند.
بعدا جان تصمیم گرفت این محصول را به عنوان یک نوشیدنی عمومی بفروشد تا دارو. او این نوشیدنی را با نام «مقوی ارزشمند مغز» به بازار عرضه کرد و گفت که سردرد را درمان می‌کند، خستگی را از بین می‌برد و اعصاب را آرام می‌کند. با این حال، پس از معرفی کوکاکولا به بازار، او خیلی زود بیمار شد و سهم خود را در شرکت به سایر شرکای تجاری فروخت.
عصر مدرن: رشد صنعت نوشابه
اوایل قرن ۲۰: با افزایش محبوبیت نوشیدنی‌های گازدار، شرکت‌های بزرگ مانند پپسی‌کولا و کوکاکولا تأسیس شدند. این شرکت‌ها هر کدام استراتژی‌های تبلیغاتی خود را برای جذب مشتریان به کار گرفتند.
۱۹۵۰: نوشابه‌ها به عنصر اصلی فرهنگ پاپ و جوانان تبدیل شدند و در فیلم‌ها، تبلیغات و حتی موسیقی به کار رفتند.
دهه ۱۹۸۰: ورود نوشابه‌های رژیمی به بازار، به دلیل نگرانی‌ها در مورد چاقی و سلامتی، محبوبیت زیادی پیدا کرد. این نوشابه‌ها با استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی تولید می‌شدند.
وضعیت کنونی
امروز، صنعت نوشابه ارزش میلیاردی دارد و نوشابه‌ها در طیف وسیعی از طعم‌ها و انواع مختلف تولید می‌شوند. از نوشابه‌های کلاسیک تا نوشابه‌های بدون شکر و حتی نوشیدنی‌های حاوی انرژی.
همچنین، در دنیای امروز، نگرانی‌های مربوط به سلامت به محبوبیت نوشیدنی‌های سالم و طبیعی کمک کرده است و برخی از تولیدکنندگان به سمت تولید نوشیدنی‌های ارگانیک و با قند کمتر حرکت کرده‌اند.
تاریخچه نوشابه و مخترع آن، جان پمبرتون، در واقع داستان جالبی دارد. پمبرتون در سال ۱۸۸۶ نوشابه‌ای به نام کوکاکولا را اختراع کرد که در ابتدا به‌عنوان یک داروی ضد درد و برای تسکین مشکلات گوارشی معرفی شد. این نوشیدنی در واقع ترکیبی از شکر، عصاره گیاهان، و کافئین بود و هدف اصلی سازنده آن، تولید یک نوشیدنی خوشمزه و مفید بود.
دروغ و پنهان کاری یا عدم اطلاع کافی؟!
با توجه به مطالب بالا پمبرتون را می‌توان مخترع نوشابه دانست. اما آیا این مخترع از عوارض نوشابه خبر نداشت یا به خاطر منافع مالی آن‌ها را پنهان کرد و دروغ گفت؟! در ادامه نکاتی را در این زمینه با هم مرور می‌کنیم:
کمبود اطلاعات پزشکی و علمی: در زمان پمبرتون، اطلاعات علمی و پزشکی درباره تأثیرات بلندمدت قند و کافئین بر سلامت انسان محدود بود. به همین دلیل، او و بسیاری از هم‌عصرانش احتمالاً نمی‌دانستند که مصرف بیش از حد قند و کافئین می‌تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد.
هدف اولیه: پمبرتون نوشابه را به‌عنوان یک محصول دارویی و به‌منظور بهبود کیفیت زندگی و سلامت مردم تولید کرد. او از نیت خوب و تعلیمات پزشکی آن زمان پیروی می‌کرد.
تحول نوشابه در صنعت: با گذشت زمان و افزایش محبوبیت نوشابه، تولیدکنندگان متوجه جذابیت این نوشیدنی برای عموم مردم شدند و به‌طور طبیعی تمرکزشان بیشتر بر روی فروش و سوددهی بود. در نتیجه، ممکن است پیامدهای مصرف زیاد نوشابه، از جمله معضلات سلامتی مانند دیابت، چاقی، و مشکلات قلبی به‌خوبی درک نشده بود.
بنابراین، می‌توان گفت که جان پمبرتون به‌عنوان مخترع نوشابه احتمالاً از عوارض احتمالی نوشابه‌هایی که پس از آن به بازار آمدند، بی‌خبر بود و در تلاش بود تا محصولی مفید و خوشمزه ارائه کند.
نتیجه‌گیری
تاریخچه نوشابه نشان‌دهنده تحولی جالب از یک نوشیدنی گازدار ساده تا یک صنعت بزرگ جهانی است. این نوشیدنی‌ها همواره بخشی از فرهنگ‌های مختلف بوده‌اند و به شکل‌های گوناگون در زندگی روزمره ما حضور دارند.
