در این مطلب در مورد تاریخچه صابون و صابون سازی صحبت می‌کنیم. اگر به تاریخ و تاریخچه‌ی علم علاقه مندید این مطلب را تا انتها دنبال کنید.
صابون چیست؟
صابون این یک ماده استریل کننده و ضدعفونی کننده است که به طور طبیعی از مخلوط کردن چربی‌ها یا روغن‌های گیاهی یا حیوانی با قلیایی‌ها (مثل هیدروکسید سدیم یا هیدروکسید پتاسیم) ساخته می شود، اما از نظر شیمیایی از نمک های اسیدهای چرب مانند سدیم یا پتاسیم ساخته می شود.
فرآیند تولید صابون تحت عنوان “صابون سازی” شناخته می‌شود و شامل واکنش شیمیایی است که به نام “هیدرولیز” شناخته می‌شود.
انواع صابون
هر نوع صابون مخصوص نیازهای خاصی طراحی شده‌اند و می‌توانید با توجه به نوع پوست و نیازهای خود، نوع مورد نظر را انتخاب کنید.
- صابون جامد: معمولاً در قالب‌های مختلف تولید می‌شود و برای شستن دست‌ها و بدن استفاده می‌شود.
- صابون مایع: از مخلوط کردن هر نوع چربی مفید مانند روغن کتان یا روغن ماهی با هیدروکسید پتاسیم به دست می آید. این نوع صابون، به شکل مایع عرضه می‌شود و معمولاً برای شستن دست‌ها و صورت کاربرد دارد.
- صابون‌های مخصوص پوست حساس(صابون‌های hypoallergenic): این محصولات بدون عطر و مواد تحریک‌کننده ساخته شده‌اند و برای افرادی که پوست حساسی دارند مناسب هستند.
- صابون‌های سنتی گیاهی: این صابون‌ها عمدتاً از روغن‌های گیاهی و طبیعی مانند روغن زیتون یا روغن نارگیل تهیه می‌شوند و فاقد مواد شیمیایی هستند. این نوع نیز برای پوست‌های حساس مناسب‌اند.
- صابون‌های آرایشی زیبایی: این شوینده‌ها به منظور زیبایی طراحی شده‌اند، نظیر صابون‌های مرطوب‌کننده، تغذیه کننده یا لایه بردار.
- صابون‌های آنتی‌باکتریال: این نوع صابون‌ها حاوی مواد فعال ضدباکتری هستند و برای کاهش باکتری‌ها و عفونت‌ها موثرند. معمولاً در مواقعی که به بهداشت بیشتر نیاز است، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- صابون‌های دارویی: معمولاً حاوی مواد درمانی برای مشکلات خاص پوستی مانند آکنه یا اگزما هستند.
- صابون شفاف: از مخلوط کردن نوعی روغن با گریس تهیه می شود.
- صابون‌های تزئینی یا لوکس: این نوع صابون‌ها به شکل‌های زیبا و با رنگ‌های متنوع طراحی شده‌اند و معمولاً بیشتر جنبه تزئینی دارند و برای هدیه دادن مناسبند.
- صابون اصلاح: این نوع صابون برای تولید کف با فرچه اصلاح استفاده می‌شود. کفی که برای پوشاندن صورت آقایان در هنگام اصلاح استفاده می‌شود و موها را برای اصلاح نرم آماده می‌کند. این نوع صابون از پتاسیم، سدیم و اسید استئاریک تشکیل شده است.
تاریخچه صابون
تاریخچه صابون به هزاران سال قبل برمی‌گردد و به تمدن‌های باستانی مرتبط است. در زیر به برخی از نکات کلیدی تاریخی در مورد تاریخچه صابون اشاره می‌کنیم:
تمدن‌های باستان
اولین نشانه‌ها از استفاده از صابون به حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در تمدن‌های باستانی، مانند بابل و سومر در بین‌النهرین و مصر، بازمی‌گردد.
بابلی‌ها، 2800 سال قبل از میلاد از صابون‌هایی استفاده می‌کردند که از چربی مخلوط با آب و خاکستر چوب ساخته شده بود، اما از این صابون برای شستن پنبه و پشم و لباس استفاده می‌کردند نه برای تمیز کردن بدن‌شان.
مصری‌ها از ترکیب چربی‌های حیوانی و نمک‌های قلیایی برای تولید یک ماده شبیه صابون استفاده می‌کردند. آن‌ها از این مخلوط برای درمان عفونت‌ها و بیماری‌های پوستی و تمیز‌کردن بدن خود استفاده می‌کردند.
رومی‌ها
رومی‌ها از صابون برای تمیز کردن و بهداشت شخصی استفاده می‌کردند. آن‌ها تحقیقاتی در مورد تأثیرات مختلف مواد قلیایی بر روی چربی‌ها انجام دادند و فرآیند صابون‌سازی را بهبود بخشیدند. در قرن اول میلادی، یک نویسنده رومی به نام «پلانتیوس» درباره تولید صابون و استفاده آن نظریات خود را بیان کرد.
قرون وسطی
در زمان قرون وسطی، تولید صابون در اروپای غربی کاهش یافت و این صنعت بیشتر به کشورهای اسلامی منتقل شد. در این دوره، مسلمانان و عرب‌ها روش‌های جدیدی برای تولید صابون کشف و معرفی کردند که شامل ترکیبات مختلفی از روغن‌ها و عطرها بود.
تاریخ صابون نشان‌دهنده‌ی پیشرفت‌های فناوری و تغییرات فرهنگی در جوامع مختلف است.
امروزه صابون‌ها به شکل‌های مختلف و با کاربردهای متنوع تولید می‌شوند.
قرن هفدهم و هجده
با آغاز انقلاب صنعتی، تولید صابون به صورت انبوه و با استفاده از تکنیک‌های تازه آغاز شد. صابون‌های تجاری و صنعتی بخاطر قیمت مناسب و کیفیت مناسب در دسترس عموم قرار گرفت.
صنعت مدرن
در قرن نوزدهم، تولید صابون به شکلی مدرن‌تر و علمی‌تر صورت گرفت. به خصوص با کشف روش‌های استخراج مواد شیمیایی و تولید صابون‌های جدید مانند صابون‌های مایع و آنتی‌باکتریال.
سخن آخر
در این مطلب در مورد تاریخچه صابون و صابون سازی از 2800 سال قبل از میلاد تا تولید صابون در صنعت مدرن سخن گفتیم. امیدواریم این مطلب از مجله‌ی پارس تاپ 10 نیز توانسته باشد نظر شما علاقه‌مندان به دانستنیها را جلب نماید.
